Grafiti gibi hemen her sokakta, her duvarda karşılaştığımız stensiller 'sokak sanatı'nın hızla yükselen kolu.
Ara sokaklardaki, eski apartman duvarlarındaki esprili figürler, mesaj veren şekiller dikkatinizi çekmiştir. Bunlar elde hazırlanan şablonlar ve sprey boyayla duvara uygulanıyor. Tekniğin adı stensil. Grafiti gibi hemen her sokakta, her duvarda karşılaştığımız stensiller 'sokak sanatı'nın hızla yükselen kolu. Sokağın sesini yansıtıyor, çoğunlukla da siyasi görüşleri ortaya koymak için kullanılıyor.
Türkiye'deki örnekleriyse daha esprili. Beyoğlu sokaklarındaki sinek ve Osman isimli bıyıklı adam stensilleri çok ünlü. Hatta bir ara sinek, Osman'a konmayı adet edindi, iki stensilci kapıştı. Sokaktan doğan bir akım olan stensili, yapanlardan dinledik.
Stensil, 1980'lerde yükselişe geçen 'street art' yani sokak sanatı kavramının bir kolu olarak doğdu. Uygulanış tekniği farklı olsa da stensil grafitinin uzantısı. Ne de olsa ikisinin de amacı, eleştirmek ve mesaj vermek.
Stensilin dünyadaki en ünlü isimleri İngiliz Banksy ve Fransız Blek le Rat, bu tekniği siyasi tavırlarını ortaya koymak için kullanıyor. Shepard Fairey ve Margaret Kilgallen stensil dünyasının efsane sanatçıları.
Türkiye'de, stensil ağırlıklı olarak İstanbul'da, önceleri Sirkeci ve Haydarpaşa garlarında karşımıza çıktı. Şimdi Beyoğlu çevresinde duvarlar bin bir tür figürle kaplı. Sprey boyayla yaptığı işlerle tanınan Turbo lakaplı Tunç Dindaş ve Nalan Yırtmaç, Türkiye'de stensilin ustaları sayılıyor. Bonan, Ari Alpert, S2K, WYN, Flypropaganda, Kop-art lakaplarıyla bilinen stensilciler de, yeni işleriyle duvarları süslemek için sürekli sokakta. Yepyeni mizahi figürler, karakterler, hatta karikatürleri şablon baskıyla duvarlara uygulamaya devam ediyorlar.
Diğer yandan sokak sanatı grafiti, ozalit, stensil gibi kollarıyla sanat galerilerinde de kendine yer buluyor. 9. İstanbul Bienali'ne ortak çalışmalarıyla katılan S2K, Ari Alpert, Flypropaganda, WYN ve Tunç 'Turbo' Dindaş, stensili sanat düzlemine taşıdı.
Grafiti sanatçıları gibi stensilciler de objektiflerin önüne çıkmayı, kimliklerini açıklamayı pek sevmiyor. İddialı işleriyle bilinmek isteseler de, gizemli kalmak onlar için çok önemli. Tren istasyonu, trafo gibi tehlikeli yerlerde çalışmak prestijlerini artırıyor. Duvarları tuval gibi görüyor ve sokak sanatının tüm kollarıyla bir bütün ve evrensel olduğuna inanıyorlar.
32 yaşındaki Ari Alpert, yedi yıldır stensille ilgileniyor. İstanbul'da, özellikle Beyoğlu sokaklarında, duvarların birçoğunu onun işleri süslüyor. Duvarlara, Osman ismini verdiği bıyıklı adam figürü baskısı yapıyor. New York doğumlu Alpert, Osman'ı yaratırken Shepard Fairey'in Kaliforniya'da başlattığı, çıkartma ve stensillerle tüm sokaklara yaydığı Obey The Giant isimli figürden etkilenmiş. O resme bir bıyık ekleyip, İstanbul sokaklarına taşımış.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder